اختلالات اسکلتی-عضلانی در میان دندانپزشکان
اختلالات اسکلتی-عضلانی از مهمترین مشکلات شغلی سراسر جهان محسوب میشوند. وضعیت نامناسب بدن در حین کار، استعداد ژنتیکی، افزایش سن و فشار روانی از عوامل موثر در افزایش این اختلالات هستند.
موارد اختلالات اسکلتی-عضلانی شامل آسیبهای عضلانی، مفصلی، غضروفی، رباطی، و صدمات ستون فقرات و سیستم عصبی میشوند. این مشکلات به ویژه در کشورهای در حال توسعه نمود بیشتری از کشورهای توسعه یافته دارند. موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) آمریکا اختلالات اسکلتی-عضلانی را به عنوان دومین بیماری شایع ناشی از کار، رتبهبندی کرده است.
طبق بیانیهی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، اختلالات اسکلتی-عضلانی زمانی مرتبط با کار و ناشی از کار تلقی خواهند شد که فعالیتها و شرایط کاری به شکل قابل ملاحظهای آنها را تحریک و تشدید سازد. افزایش اعتراض به شرایط سخت کاری منجر به پیامدهای منفی اجتماعی، مالی و سیاسی خواهد شد.
براساس گزارش اخیر ادارهی سرشماری ایالات متحده آمریکا، ۴۰ درصد از غرامات اختلالات اسکلتی-عضلانی مربوط به آسیبهای ناشی از مشکلات کاریست و هر سال منجر به پرداخت حدود ۴۵ تا ۵۰ میلیون دلار به فرد شاکی است.
طی تحقیقات جداگانهای که در سال ۱۹۹۵ و ۲۰۰۸ به انجام رسید، تقریباً ۴۸ درصد از تمام بیماریها، اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار بودهاند. بر اساس مطالعات در ایالات متحده آمریکا، ۶۵ درصد از کل بیماریهای جدید محیط کار ناشی از اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کارمی باشد.
شیوع و بروز این اختلالات اسکلتی-عضلانی در کشورهای در حال توسعه از این مقدار هم بالاتر است. بر مبنای گزارشی که مرکز بهداشت کار وزارت بهداشت ایران منتشر کرده، حدود ۳۶ درصد از شاغلین کشور در حین کار وضعیت نامناسب بدنی دارند.
علت اصلی به وجود آمدن این اختلال
از آنجایی که تمرکز کاری دندانپزشکان در ناحیه محدود (دهان بیمار) است آنها اغلب مجبور به اتخاذ وضعیت نامناسب و نامتقارن بدنی بوده و بدنشان مدت طولانی در حالت ساکن باقی میماند. وقی سر خم، بازوها با فاصله از بدن و چرخش مداوم و تکرار این حالات اختلالات این حرفه را تشدید کرده و منجر به فشار بیش از حد بر عضلات و مفاصل بویژه عضلات و مفاصل گردن، شانهها، پشت و کمر میشود.
تمام اینها در نهایت باعث کاهش راندمان کاری و از کار افتادگی زودرس فرد میشود. از آنجا که فواصل زمانی استراحت بین زمانهای کاری در حرفه دندانپزشکی کوتاه و فعالیتهای مورد نیاز و زمان مصرفی روی هر بیمار متفاوت، ممکن است فعالیتی عضلانی در یک موقعیت خاص گاه تا چند ساعت هم ادامه یابد.
این ویژگی حرفه دندانپزشکی منجر به بروز درد، اسپاسم، سفتی مفاصل، لرز و اختلال در زندگی روزمره و ترک شغل در دراز مدت خواهد شد.
مطالعات متعدد حاکی از این است که شیوع و بروز آسیبهای اسکلتی-عضلانی در اعضای مختلف بدن دندانپزشکان نسبت به سایر حرفهها بیشتر است. در مطالعات مختلفی که در این زمینه، در نقاط مختلف جهان جمع آوری کردند، مشخص شد نواحی اصلی این آسیبها در بدن دندانپزشکان در ۶۳ تا ۹۳ درصد موارد کمر، گردن، شانه و دستها است.