آنالیز شغلی مصارف و کاربردهای گوناگونی در صنعت دارند و اگر به دقت آن را انجام دهید می توانید از آن در ارزیابی ها و کنترل سایر عوامل زیان آور محیط کار (مانند سروصدا، عوامل شیمیایی و…) نیز استفاده نمایید چرا که همیشه ماهیت وظیفه و زمان مواجه در عوامل زیان آور با میزان صدمات و آسیب به کارگر، رابطه مستقیم دارند. از طرفی می توان از آنالیز شغلی در سایر زمینه ها مانند ارزیابی خطای انسانی، مدیریت زمان در بهره وری و افزایش تولید(مهندسی صنایع) و… استفاده نمود.

در اینجا نکته ای که آنالیز شغلی و زمانی راحت تر می کند این است که می توانید از مهندسین صنایع مستقر در شرکتهایی که در آن مشغول به کار هستید استفاده نموده و با همکاری و مستندات موجود آنها HTA و آنالیز مشاغل را انجام دهید.

اهمیت دقت در آنالیز شغلی و زمانی:

در صورتی که آنالیز شغلی و زمان به دقت انجام شود، می توان آن را “به عنوان یکی از مستندات مهم و کاربردی” در شرکتها نگهداری نمود و بصورت همه جانبه از آن استفاده نمود. پس لطفاً این کار را با دقت انجام دهید و به عنوان یک عملکرد مفید در افزایش بهره وری سازمانی، آن را به کارفرما ارائه دهید.

تسهیل انجام آنالیز شغلی سلسه مراتبی(HTA):

برای تسهیل HTA می‌ توانید از روش جدولی آنالیز شغلی (TTA) استفاده نمایید، در روش آنالیز جدولی بر اساس همان روش HTA به صورت سلسله مراتبی شغل به وظایف مربوطه بر اساس هدف تجزیه می شود بدین صورت که هر عنوان شغلی در ستون اول جدول آمده سپس وظایف و زیر وظایف به ترتیب سطوح چارت HTA در ستونهای بعدی آورده می شود و در واقع تعداد ستون ها، همان تعداد سطوح ردیفهای HTA می باشد و مزیت جدولی شدن آن این است که بر اساس نیاز و اهداف آنالیز شغلی می توان ستونهای بعدی را اضافه نمود به عنوان مثال ما برای نشان دادن مدت زمان یا درصد زمانی هر وظیفه می توانیم یک ستون اضافه به نام “مدت زمان انجام وظیفه” اضافه کنیم و به همین ترتیب “نوع ریسک فاکتور ارگونومیک” یا “حداکثر نمره ی ارزیابی/اندام” آن وظیفه و نیز “روش ارزیابی ارگونومی مورد استفاده” و… را به عنوان ستونهای بعدی اضافه نمود.

برای جلوگیری از زیاد شدن تعداد ستونها می توان تا “ستون درصد زمانی وظیفه” در یک جدول تکمیل شود و بلافاصله بعد از آن، PLAN یا توالی، موقع و زمان انجام هر وظیفه (که با کدبندی که در HTA آشنا شدید) در یک جدول جداگانه آورده شود و با نام “کُد وظیفه” ستون جدول دوم شروع می شود و ستون بعدی توصیف وظیفه (PLAN) و آیتم های ستونهای بعدی را می توان بر اساس نیاز و هدف برنامه ی کاری (آیتم های مرتبط با ارزیابی، مداخله و…) جهت تسهیل کار اضافه کرد.

راهنمایی:

جهت جمع آوری اطلاعات آنالیز شغلی و زمانی بایستی از روشهای توام شامل: مشاهده (فیلمبرداری)، مصاحبه، پرسشنامه و مستندات شرح شغل در واحدهای اداری یا فنی شرکتها، بهره برد.

تاکید بر فوق العاده بودن جداول آنالیز شغل:

در این مدل جدول چون شکسته شدن وظایف در کنار زمان (T) آن قرار می‌گیرد، کارایی بالایی در اندازه گیریهای کلیه عوامل زیان آور دارد (عوامل فیزیکی، شیمیایی و…)، همچین در روشهای کنترلی عوامل زیان آور بسیار کاربردی میتوان از آن استفاده کرد.
به عنوان مثال در اندازه گیری مواجهه تراز معادل صدا (LEQ) میتوان ستونها را تغییر داد و در هر وظیفه با توجه به زمان مواجهه از طریق فرمول مربوطه به نتیجه واقعی میزان مواجهه صدا دست یافت.
و به همین طریق کلیه عوامل زیان آور که زمان (T) در استاندارد مواجهه نقش دارد را محاسبه واقعی انجام داد.
کنترل مدیریتی عوامل زیان آور با زمان و چرخش شغلی نیز با این جدول آنالیز شغلی-زمانی معنی پیدا کرده و قابل برنامه‌ریزی می باشد.

نتیجه‌گیری:

از مطالب این مبحث میتوان نتیجه‌ گرفت که برای تمام موضوعات مرتبط با بهداشت حرفه‌ای از آنالیز شغلی-زمانی میتوان استفاده حداکثر نمود. پس پیشنهاد میگردد اگر با دقت و صرف زمان یک آنالیز شغلی-زمانی انجام دهید، واقعا ارزشمند است.

مثال:

آنالیز سلسله مراتبی وظیفه(HTA) برای استفاده از پرژکتور Overhead با هدف آموزشی

برای دانلود راهنمای کامل و فایل اکسل ثبت آن به مطلب زیر مراجعه نمایید:

کلیک کنید