ارزیابی بدن به روش OWAS
Ovako Working Posture Analyzing System
مقدمه و هدف:
روش owas در سال ۱۹۷۳ در فنلاند و در یک کارخانه تولید فولاد به نام Ovako Oy جهت توصیف فشارهای کاری د طول فرایند تعمیر کوره های ذوب آهن توسعه یافت. روش owas یک تصویر کلی از بارهای اعمال شده بر بدن را در اثر پوسچرهای مختلف نشان می دهد. محققان ۸۴ پوسچر شاخص را برای owas شناسایی کردند که ترکیبی از پوسچر تنه, بازو و پاها می باشد.
کاربرد در مشاغل و محیط های کاری
روش owas می توان جهت ارزیابی بیشتر وظایف شغلی بکار برد. نمونه مطالعاتی که با استفاده از روش owas انجام گرفته بیشتر بر روی آنالیز وظایف سنگین و دینامیک متمرکز بوده اند. بخیاز محیط های شغلی که با استفاده از روش owas مورد ارزیابی قرار گرفته اند به این شرح می باشد:
صنعت فولاد, کارگران ساختمانی, کارکنان مراقبت بهداشتی (پرستاران), کارگران شرکت حمل و نقل (رانندگان چرثقیل, رانندگان حمل بار و سرپرستان), رانندگان کامیون, کارگران تعمیر و نگهداری خودرو, صنایع تولیدی, مخازن ترمینال, کارکنان اداری, کارکنان بخش کشاورزی, تعمیر و نگهداری کشتی, کارگران ماهیگیری, معدن و …
نقاط قوت:
- کاربرد وسیع روش OWAS در ارزیابی
- قابل استناد بودن
در استفاده از این روش, یک مشاهده ی ساده (فیلم برداری) از وظیفه کافی بوده و نیازی به تعامل با کارگر نیست.
محدودیت ها:
- ارزیابی سمت راست و چپ بدن را نمی توان بطور جداگانه انجام داد.
- ارزیابی های گردن, ارنج و مچ دست وجود ندارد.
- وقت گیر می باشد.
- تکرار و مدت زمان پوسچرهای متوالی در نظر گرفته نشده است.
عوامل خطر اختلالات اسکلتی-عضلانی مد نظر:
- نیرو/وزن بار, پوسچر بدنی,تکرار, مدت زمان
بخش های بدنی مورد نظر جهت ارزیابی:
- تنه, بازو, پا, سر و گردن
روایی و پایایی:
- اعتبار درون مشاهده گر= خوب, اعتبار بین مشاهده گر= خوب
- روایی=متوسط
سایر اطلاعات روش:
روش نیمه کمی, زمان لازم جهت تکمیل انالیز بیش از ۴ ساعت, زمان لازم جهت اموزش روش ۴-۸ ساعت, نیاز به تجهیزات خاصی در فرایند ارزیابی نیست.
روش کار:
جهت استفاده از روش OWAS مراحل زیر انجام می گیرد:
- در ابتدا باید تعیین نمود که جهت تسهیل در مشاهده, کار به چند مرحله یا فاز باید تقسیم شود (ارزیابی یک فاز یا چند فاز)
- تنظیم مشاهده کل مشاهده کار (۲۰-۴۰ دقیقه)
- تعیین مقدا فواصل زمانی بین مشاهده ها (فوصل زمانی پیشنهاد شده ۳۰-۶۰ ثانیه بین مشاهده ها می باشد)
- پوسچر های مختلفی که در طول مشاهده توسط کارگر اتخاذ می شوند را تعیین کرده و در هر جا پوسچرنیز وضعیت کمر, بازوها, پاها و مقدار بار را مشخص نمایید.
- گد گذاری هر یک تز بخش های بدن (تنه, بازوها و پاها) و مقدار وزن بار یا نیرو در هر پوسچر را با توجه به جداول انجام دهید.
- سطح خطر را در هر پوسچر تعیین کنید (سطح اقدامات اصلاحی مورد نیاز برای هر پوسچر)
- درصد تکرار یا فراوانی نسبی برای هریک از بخش های بدن (تنه, بازوها و پاها) را محاسبه کنید (توجه داشته باشید که در روش OWAS فراوانی نسبی برای بارهای برداشته شده در نظر گرفته نشده است که می توان با یک ارزیابی جداگانه آن را بررسی کرد)
- تعیین خطر برای هر یک از بخش های بدن (تنه, بازوها و پاها) براساس فراوانی نسبی در هر پوسچر بدنی.
- اقدامات اصلاحی مورد نیاز را باتوجه به خطرات تعیین شده تعیین کنید.
- در صورت اعمال تغییرات, جهت تعیین اثر بخشی مداخله, باید ارزیابی مجدد وظیفه شغلی با استفاده از روش OWAS انجام گیرد.
شرایط نمونه برداری در روش OWAS:
- ایده اصلی برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز, استفاده از روش مشاهده در فواصل زمانی معین می باشد.
- مشاهده باید در شرایط واقعی کار انجام گیرد.
- ابتدا با استفاده از انالیز شغلی (Job Analysis) فازهای کاری را مشخص می کنیم و هر فاز را جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم. مدت زمان کل مشاهده در هر فاز کاری نباید بیشتر از ۴۰ دقیقه شود.
- مشاهدات باید با فاصله زمانی مشخصی انجام شود که بطور معمول ۳۰ یا ۶۰ ثانیه برای مشاهده مستقیم مناسب باشد. فاصله زمانی کمتر از این حد در مشاهده مستقیم برای مشاهده گر سخت خواهد بود.
- فواصل زمانی کوتاهتر را می توان هنگامی بکار برد که یا از دوربین فیلم برداری استفاده شده و یا سیکل کاری کوتاه باشد. در این صورت استفاده از دوربین فیلم برداری علاوه بر کاهش فاصله زمانی بین دو مشاهده می توان با بازبینی فیلم نتیجه بهتری دریافت نمود.
- با افزایش تعداد مشاهده, میزان خطا کاهش می یابد بطوریکه با بررسی های انجام گرفته محدودیت خطا برای صد مشاهده ۱۰%-+ بوده و میزان خطا برای ۴۰۰ مشاهد ۵%+- گزارش شده است. میانگین مقادیر بدست امده از طریق مشاهده را زمانی که محدوده خطر کمتر از ۱۰% است, ولی به اندازه کافی قابلیت اعتماد در نظر گرفت (Louhevaara و Suurnakki, 1991).
کد گذاری پوسچر اندام های بدن:
کد گذاری برای سه ناحیه از بدن یعنی تنه, بازوها و پاها به همراه کد مربوط به وزن بار یا نیروی اعمال شده انجام می گیرد و در نهایت یک عدد چهار رقمی (برای مشاغل بیش از ۴ رقم می باشد) حاصل می گردد.
ترتیب قرار گیری کدها در این عدد از چپ به راست عبارتست از: کد تنه, بازوها, پاها و کد وزن بار یا نیرو
بخش دانلود شامل:
پاورپوینت اجرای روش OWAS به همراه دیاگرام ثبت ارزیابی و همچنین نرم افزار OWAS می باشد. در این قسمت یک راهنمای کامل معرفی و اجرای روش، تهیه شده توسط نویسنده بر اساس کتاب روشهای ارزیابی کیخامقدم نیز جهت دانلود آورده شده است.
———————————————————————————————————————————
بخش دانلود
به سبد خرید شما اضافه شد
پس از پرداخت وجه برای دانلود، در منوی اصلی سایت
روی گزینه پنل کاربری و سپس پیشخوان کلیک کنید.
لینک دانلود در قسمت خریدهای شما در دسترس می باشد/
به سبد خرید شما اضافه شد
