شیوه های ارزیابی در دانش ارگونومی چیست؟ روش هایی که برای ارزیابی عوامل انسانی و ارگونومی مورد استفاده قرار می گیرد، شامل پرسشنامه های ساده تا آزمایشگاه های کاربری پیچیده است. برخی از متداول ترین روش های عوامل انسانی در ادامه ذکر خواهد شد.
تحلیل مردم نگاری
این فرایند با استفاده از روش های مشتق شده از اصول مردم نگاری، بر مشاهده کاربردهای فناوری در یک محیط عملی متمرکز است. این یک روش کیفی و مشاهده ای است که بر تجربه و مطالعه فشارهای موجود در جهان حقیقی و استفاده از فناوری در محیط های عمومی و محل کار تمرکز دارد. بهتر است این فرایند در مراحل اولیه طراحی صورت گیرد.
مطالعه موردی و متمرکز
تمرکز روی یک گروه با ویژگی ها و ساختاری خاص، شکل دیگری از تحقیقات کیفی است که در آن یک فرد نظرات خود را در مورد فناوری یا فرایند مورد بررسی ثبت می کند. این امر می تواند به صورت مصاحبه های خصوصی یا جلسات گروهی انجام شود. این فرایند می تواند برای به دست آوردن اطلاعات کیفی عمیق مورد استفاده قرار گیرد، گر چه به دلیل کوچک بودن جمعیت نمونه این آمار قابل تعمیم به کل نیست و می تواند درصد خطای بالایی داشته باشد. از این اطلاعات می توان در هر مرحله از طراحی استفاده کرد زیرا این آمار به ویژگی های خاص هر گروه یا مجموعه و ساختارهای خاص آن بستگی دارد. البته این روش می تواند بسیار هم پرهزینه باشد.
طراحی تکراری
فرایند طراحی تکراری که به عنوان نمونه سازی نیز شناخته می شود، تلاش می کند تا کاربران را در چندین مرحله از طراحی مشارکت داده و مشکلات موجود را برطرف کند. پس از بیرون آمدن نمونه های اولیه از فرایند تولید، در این مرحله مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند، ایرادات احتمالی برطرف می شوند و سپس نتایج نهایی در طراحی های بعدی گنجانده می شوند. این روند حتما باید در مراحل تولید نمونه های اولیه، زمانی که هنوز امکان ایجاد تغییر در طراحی ها وجود دارد، صورت بگیرد در غیر این صورت می تواند بسیار پرهزینه باشد.
فرایند فراتحلیلی
فرایند تحلیلی ارگونومی چیست؟ این روش یک تکنیک تکمیلی برای بررسی مجموعه گسترده ای از داده های موجود است که برای اثبات فرضیات و اتخاذ تصمیمات نهایی برای طراحی استفاده می شود. از شیوه فراتحلیلی می توان به عنوان بخشی از یک فرایند تحقیقاتی گسترده استفاده کرد.
بررسی همزمان موضوعات
در این فرایند از دو نفر خواسته می شود با بیان مشاهدات تحلیلی خود، درباره یک پروژه به طور همزمان کار کنند. این روش را به عنوان «کشف همزمان» هم می شناسند، زیرا شرکت کنندگان تمایل دارند از نظرات یکدیگر استفاده کنند و مجموعه ای غنی از مشاهدات را گردآورند که در صورت انجام کار به تنهایی امکان پذیر نیست. فرایند این پژوهش مشترک معمولا برای استفاده در سایر پروژه ها ثبت و ضبط می شود.
نظرسنجی و پرسشنامه
این روش معمولا خارج از پژوهش های عوامل انسانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نظرسنجی ها و پرسشنامه ها می توانند با هزینه نسبتا کم در اختیار گروه بزرگی از افراد قرار گیرند و محققین را قادر می سازند مقدار زیادی داده اطلاعاتی به دست آورند. اعتبار داده های به دست آمده از این روش همیشه مورد مناقشه است، زیرا سوالات باید صحیح نوشته و تفسیر شوند و طبق تعریف ذهنی درستی خوانده شوند. کسانی که به این سوالات پاسخ می دهند در حقیقت افراد محدود انتخاب شده از میان انبوه جمعیت هستند که پاسخ های آن ها نمی تواند به طور قطع نشانگر ویژگی های تمام جامعه هدف در پژوهش مورد نظر باشد.
تجزیه و تحلیل شرح وظایف
تجزیه و تحلیل وظایف روشی برای توصیف تعامل انسان با یک سیستم یا فرایند، برای درک چگونگی مطابقت دادن نیازهای سیستم با توانایی های انسانی است. پیچیدگی این فرایند به پیچیدگی وظایفی که مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند بستگی دارد. به همین علت روند این مطالعه می تواند از نظر هزینه و زمان متفاوت باشد. این روش یک فرایند کیفی و مشاهده ای است. بهتر است این پروسه در مراحل اولیه تولید صورت گیرد.
مدل سازی عملکرد انسانی
روشی برای تعیین کمیت رفتار و شناخت فرایندهای انسانی است. این روش ابزاری است که پژوهشگران عوامل انسانی و ارگونومی به کار می گرفتند تا به تجزیه و تحلیلی صحیح از عملکرد افراد دست یابند. از این روش برای توسعه سیستم های طراحی شده، تجربه و تعامل با کاربران و بهینه سازی ابزارها استفاده می شود.
پروتکل کلامی همزمان
در این فرایند از کاربر خواسته می شود در حین انجام برخی کارها، با استفاده از فن آوری جدید، به طور مداوم افکار خود را با صدای بلند بیان کند تا محققین بتوانند با عملکرد ذهنی و تحلیل کاربران از کار بیشتر آشنا شوند. هر چند این روش ممکن است تاثیر شناختی منفی بر عملکرد کاربران بگذارد اما برای یافتن نقایص طراحی، که می تواند تاثیر منفی بر کار بگذارد، بسیار مفید خواهد بود. این شیوه مطالعه ارزان تر از تمرکز بر یک گروه خاص است اما از سوی دیگر بیشتر بر جنبه های ذهنی کار تاکید دارد تا جنبه های عملی آن.
تجزیه و تحلیل کاربر
این فرایند حول طراحی ویژگی هایی که کاربر از طریق آن ها تعریف می شود و ایجاد شخصیت برای اپراتور می چرخد. با استفاده از روش های تجزیه و تحلیل کاربر، در ابتدای فرایند طراحی سعی می شود رایج ترین ویژگی های کاربران و خصوصیات مشترک آن ها پیش بینی شود. اگر شیوه طراحی با نیازهای واقعی کاربر همخوانی نداشته باشد، یا اگر مشخص شود که ویژگی های طراحی برای کاربر بیش از حد نامفهوم است، این فرایند می تواند مشکلات بسیاری در روند کار ایجاد کند. این فرایند بسیار ارزان قیمت است و در بیشتر مراکز مورد استفاده قرار می گیرد.
جادوگر شهر اُز
این روش که اسمش را از رمان تخیلی ادبیات کودک «جادوگر شهر اُز» وام گرفته است، تکنیکی نسبتا غیر معمول است ولی عموما در دستگاه های تلفن همراه مورد استفاده قرار می گیرد. در این شیوه اپراتور از راه دور عملکرد دستگاه را بررسی می کند تا از کاربردی بودن برنامه مطمئن شود. مزیت این روش این است که می تواند تمام واکنش ها را از طیف گسترده ای از کاربران به شیوه ای کاملا سیستماتیک ثبت و ضبط کند، اما انجام این کار بسیار پرهزینه و دشوار است.
تجزیه و تحلیل روش ها
این شیوه در حقیقت فرایند مطالعه وظایفی است که کاربر با استفاده از تحقیقات گام به گام انجام می دهد. هر وظیفه به بخش های کوچکتر تقسیم می شود تا اینکه هر حرکتی که کارگر انجام می دهد شرح داده شود. با استفاده از این روش می توانید بفهمید دقیقا کدام بخش از وظایف کاری تکراری یا پر فشار هستند.
مطالعات زمانی
روش مطالعات زمانی ارگونومی چیست؟ این شیوه زمان لازم برای انجام هر کار را برای کاربر تعیین می کند. این مطالعات در حوزه «مطالعات مبتنی بر رویداد» قرار می گیرد زیرا اندازه گیری زمان با وقوع عمل از پیش تعیین شده انجام می شود.
نمونه گیری
نمونه گیری از کار روشی است که در آن از فواصل تصادفی برای تعیین نسبت کل زمان صرف شده برای یک کار خاص نمونه برداری می شود. این روش نشان می دهد که کاربران هر چند وقت یکبار وظایفی را که ممکن است باعث فشار بر بدن آن ها شود انجام می دهند.
درگاه های شناختی
این روش یک روش بررسی قابل استفاده است که در آن ارزیابی کنندگان می توانند دیدگاه کاربر را در سناریوهای کار برای شناسایی مشکلات طراحی اعمال کنند. همانطور که در مباحث اقتصاد کلان مشهود است، ارزیابان قادر به تجزیه و تحلیل قابلیت های طرح هستند تا مشخص کنند که یک سیستم کار به خوبی سازمان یافته است یا خیر.
روش کانسی
روش کانسی ارگونومی چیست؟ این روشی است که نیاز های مصرف کننده به محصولات جدید را وارد عرصه طراحی می کند. این روش می تواند نیازهای کارکنان به تغییرات سیستم کار را به مشخصات طراحی شیوه کار تبدیل کند.
ادغام فناوری، سازمان ها و نیازهای مردم
این شیوه روشی است که گام به گام برای اعمال تغییرات تکنولوژیکی در محل کار انجام می شود. در چنین روشی این امکان برای مدیران فراهم می شود تا از جنبه های انسانی و سازمانی برنامه های فناوری خود آگاهی بیشتری داشته باشند و این امکان را به آن ها می دهد تا به طور کارآمد فناوری را در این زمینه ها ادغام کنند.
طراحی سیستم ها، ساخت و سازماندهی مراکز مردم نهاد با استفاده از کامپیوتر
این مدل امکان ارزیابی تولید، سازماندهی و طراحی سیستم های مبتنی بر کامپیوتر را بر اساس دانش روز فراهم می کند.
فناوری های انسانی
این روش امکان تجزیه و تحلیل و اصلاح طراحی سیستم ها را برای انتقال کارآمد فناوری از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر فراهم می کند.
تقریبا تمام متدهای تحقیق و پژوهش در علم ارگونومی به صورت میدانی انجام می شود
ضعف های سیستم ارگونومی چیست؟
نقطه ضعف این سیستم ها که مربوط به معیارهای ارگونومی است از آنجا سرچشمه می گیرد که شرکت ها در معیارهای طراحی و نحوه کاربرد به ندرت از یک شیوه مشخص استفاده می کنند.
تقریبا تمام متدهای تحقیق و پژوهش در علم ارگونومی به صورت میدانی انجام می شود. اگر چه روش های میدانی می توانند بسیار مفید واقع شوند، زیرا در محیط کاری کاربران انجام می شوند، اما محدودیت های عمده ای را در این زمینه باید در نظر گرفت. این شیوه ها معمولا نسبت به سایر روش ها زمان و منابع بیشتری را می طلبند. تحقیقات میدانی در مقایسه با سایر روش ها نیازمند تلاش بسیار در برنامه ریزی، استخدام و اجرا است. زمانی که برای این قبیل مطالعات صرف می شود بسیار طولانی تر است. بنابراین نیاز به تلاش صادقانه و حسن نیت تمام شرکت کنندگان دارد. طولانی شدن روند مطالعات باعث می شود روند کلی کار فرسایشی به نظر برسد و خود تبدیل به معضل دیگری شود.
علم ارگونومی، علی رغم تمام چالش ها، با استفاده از روش های متعدد پژوهشی در سطح جهانی گسترش می یابد و همین امر باعث بالا رفتن کیفیت زندگی و کار خواهد شد.
