بازرس مرکز بهداشتپرسشنامه

پرسشنامه بررسی سایکوفیزیک صدمات اسکلتی عضلانی – پرسشنامه نوردیک

Nordic Musculoskeletal Questionnaire - NMQ

تاریخچه:

پرسشنامه ارزیابی اسکلتی-عضلانی نوردیک به طور گسترده ای در مطالعات تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد و از جامع ترین ابزارهای بررسی میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی می باشد. این پرسشنامه در سال ۱۹۸۷ توسط کورنیکا و همکاران ابداع شد تا در غربالگری های اختلالات اسکلتی عضلانی به عنوان بخشی از برنامه های ارگونومیک در مطالعات اپیدمیولوژیک قابل استفاده باشد. از زمان ایجاد این پرسشنامه مطالعات محدودی تکرارپذیری آن را مورد بررسی قرار داده اند، طوری که تا حدود ۱۶ سال بعد از ارائه این پرسشنامه مطالعه ای در مورد بررسی تکرارپذیری این پرسشنامه  گزارش نشده بود. همچنین علی رغم اینکه در مطالعات متعددی از پرسشنامه اولیه نوردیک استفاده شده بود اما پایایی این پرسشنامه جهت غربالگری دردهای اسکلتی عضلانی در جامعه شاغلین ابهام برانگیز بود.

مسئله دیگر ارائه این پرسشنامه به عنوان ابزاری جهت افراد شاغل بوده است. و به عنوان یک پرسشنامه کلی و عمومی مطرح نبوده است. از طرفی پرسشنامه نوردیک عمومی سه ناحیه از بدن را بیشتر مورد ارزیابی قرار نمیدهد و نواحی دیگر بدن را به کمک آن نمی توان مورد ارزیابی قرار داد. به همین منظور پرسشنامه توسعه یافته نوردیک توسط Anna P. Dawson در سال ۲۰۰۹ از پرسشنامه اصلی نوردیک ایجاد شد. در این پرسشنامه علاوه بر غربالگری دردهای اسکلتی- عضلانی ناشی از کمر، شانه و گردن، سوالات دیگری جهت غربالگری دردهای اسکلتی اضافه شد. در این پرسشنامه سعی بر آن شده تا تفاوت بین درد، درد مبهم و ناراحتی مشخص شود و علاوه بر این حاد و مزمن بودن مشکلات نیز شناسایی شود.


مقدمه:

اختلالات اسکلتی عضلانی از جمله اختلالات رایج  شغلی است و باعث افزایش غیبت های ناشی از کار و در نتیجه کاهش  زمان کار، افزایش هزینه ­ها می­ شود. طبق گزارشات قریب به ۴۰ درصد از غرامت­ های پرداخت شده به کارگران به دلیل این اختلالات می­ باشد. اختلالات اسکلتی عضلانی در نواحی مختلفی از اندام های حرکتی موجب کاهش دامنه حرکات و بروز درد و خستگی شده و از بهره وری و کیفیت کار افراد می­ کاهد. از جمله عوامل موثر در بروز این اختلالات، پوسچر نامناسب کاری، تکرار حرکت و اعمال نیروی بیش از حد است. اعمال نیرو در مدت زمان طولانی، بلند کردن مداوم بار، بلند کردن بار سنگین، هل دادن و کشیدن و حمل بارهای سنگین، وضعیت بدنی ثابت، استرس تماسی، ارتعاش تمام بدن یا موضعی، درجه حرارت های پایین، روشنایی نامطلوب منجر به وضعیت نامطلوب بدن می شود.

نارحتی های اسکلتی-عضلانی با علائم درد، ناراحتی، سوزش و حساس شدن نسبت به لمس، التهاب، محدود شدن دامنه حرکت، از دست رفتن قدرت و توانایی و اختلالات حسی در بخشی از بدن خود را نشان می ­دهد. به این ناراحتی­ ها گاه عناوین آسیب­ های ناشی از حرکت های تکراری، آسیب های ناشی از تنش تکراری یا بیماری صنعتی عصر اطلاعات نیز داده می شود. این بیماریها اندام های بالا تنه به ویژه ستون فقرات و دستها را بیشتر تحت تاثیر قرار می ­دهد.


عوامل خطر و آسیب های اسکلتی – عضلانی

آسیب های اسکلتی – عضلانی یک پدیده چند عاملی است و در نتیجه تاثیر عوامل گوناگون ایجاد می­ شود. به طور کلی تمام عوامل خطر را می ­توان در چهار گروه طبقه بندی کرد:

  1. عوامل ژنتیکی
  2. عوامل مورفولوژیکی
  3. عوامل روانی و اجتماعی
  4. عوامل بیومکانیکی

برخی آسیب ­های اسکلتی – عضلانی در پارگی دیسک­ های بین مهره ای عوامل ژنتیکی دخیل می­ باشند.

برخی از عوامل مورفولوژیکی موثر در آسیب عبارتند از: سن، جنس، اندازه بدن؛ اندازه کانال ستون فقرات، نسبت مچ دست و… برخی مطالعات نشان داده است که آسیب های اسکلتی – عضلانی در زنان شیوع بیشتری نسبت به مردان دارد. نسبت مچ دست یعنی ضخامت مچ دست به پهنای آن که هر چه این نسبت بزرگتر باشد احتمال وقوع ناراحتی­های مچ دست از جمله سندرم تونل کارپ بیشتر است. در برخی مطالعات مشخص شده است که افراد بلند قد بیشتر به کمر درد مبتلا می شوند و به طور کلی خطر ابتلا به آسیب های اسکلتی – عضلانی در افراد چاق، بسیار بزرگ و بسیار کوچک بیش از افراد متوسط است.

در مورد رابطه عوامل روانی – اجتماعی با شیوع آسیب های اسکلتی – عضلانی گفتنی است به طور کلی نارضایتی از کار یکی از عوامل روانی – اجتماعی است که دارای ارتباط شدید با آسیب­ های اسکلتی- عضلانی می­ باشد.

برخی محققان نیز بالا بودن اضطراب، روان پریشی، افسردگی و عوارض جسمانی را افراد مبتلا به کمردرد گزارش کرده اند. برخی مطالعات نشان داده ­اند که کمبود استراحت، سردرد های مکرر، تنها زندگی کردن، درد معده و خستگی از جمله عوامل استرس روانی – اجتماعی است که در افراد مبتلا به آسیب­های اسکلتی – عضلانی وجود دارد.

در گروه عوامل بیومکانیکی متغیرهای بسیاری مطرح هستند.

توان فیزیکی فرد نسبت به نیازمندی­ های فیزیکی شغل یکی از عوامل خطر در بروز آسیب­ های اسکلتی – عضلانی می­ باشد.

برخی تحقیقات نشان داده ­اند که توان جسمانی بالا فرد را در برابر آسیب ­های اسکلتی – عضلانی به ویژه آسیب دیسک حفاظت می­ کند. همچنین تحقیقات نشان داده اند که مواجهه با ارتعاش در بروز آسیب­ های اسکلتی – عضلانی تاثیر دارد.

از آن­جایی که اختلالات اسکلتی عضلانی در ردیف شایع‌ترین بیماری‌های شغلی قرار می‌گیرند، هدف ارگونومی پیشگیری از وقوع مشکلات اسکلتی عضلانی در کارکنان با طراحی درست و ارائه راهکارهای مناسب است. با استفاده از پرسشنامه­ های بررسی سایکوفیزیک صدمات اسکلتی عضلانی می توان میزان پیشروی بیماری و وجود آن در افراد شاغل در هر صنعت را شناسایی نمود و اقدامات مناسب جهت بهبود شرایط کاری و کاهش احتمال رخداد این بیماری ها را برنامه­ ریزی کرد.

ابتدای این پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک افراد از قبیل سن، جنس، وزن و قد جمع آوری می شود. سپس با پرسش­ های متعدد در مورد آخرین ناراحتی های مشاهده شده در روز، هفته و ماه اخیر در نواحی مختلف، تعداد روزهای غیبت از کار، تعداد دفعات مراجعه به پزشک  یک جمع بندی جامع از اختلالات به دست خواهد داد.

این پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است: الف) پرسشنامه‌ عمومی و ب) پرسشنامه‌ اختصاصی. هدف از پرسشنامه عمومی بررسی کلی بوده و در آن علائم اختلالات در کل بدن مطرح می‌شود. درحالی که پرسشنامه اختصاصی به تجزیه و تحلیل عمیق این علائم در نواحی خاصی از بدن مانند کمر، گردن، شانه‌ها و مچ دست می‌پردازد.

———————————————————————————————————————————

بخش دانلود

۱- خرید و دانلود نسخه کامل پرسشنامه (عمومی و اختصاصی)

خرید و دانلود

 

۲- دانلود فرمت ساده

به سبد خرید شما اضافه شد

پس از پرداخت وجه برای دانلود، در منوی اصلی سایت

روی گزینه پنل کاربری و سپس پیشخوان کلیک کنید.

لینک دانلود در قسمت خریدهای شما در دسترس می باشد/

به سبد خرید شما اضافه شد

 

محمدعلی برزگری

فارغ التحصیل کارشناس مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشجوی ارشد ارگونومی دانشگاه یزد

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا