حال در ادامه مقاله در مورد بخشی از عوارض اسکلتی و عضلانی شایع در دندانپزشکان که در حین کار دچار آن می شوند صحبت خواهیم کرد.

مطالعات انجام شده بر روی مشکلات اسکلتی و عضلانی دندانپزشکان

از آنجا که دندانپزشکان در معرض مشکلات اسکلتی و عضلانی قرار دارند، شناخت عوامل خطر ارگونومیکی مرتبط در محیط کار آنها بسیار حایز اهمیت است .

در مطالعه ای که توسط Sunell و Rucker در سال ۲۰۰۲ بر روی تعداد ۴۲۱ دندانپزشک کانادایی در زمینه بروز درد در اعضای مختلف بدن انجام شد نتایج بدست آمده مشخص کرد که چرخش بالا تنه، بالا بردن یک شانه و در نتیجه خارج شدن شانه ها از محور افقی، بلند کردن آرنج و دور کردن آن از تنه در حین کار، فاصله زاویه تابش نور از محور دید دندانپزشک در هنگام کار بر روی فک بالا درحالیکه دست ها نزدیک به صورت باشند و افزایش مدت زمان کارکردن در وضعیت ساعت های ۳.۳۰ الی ۵ و ۷ الی ۸.۳۰ از جمله عواملی است که می تواند در ایجاد مشکلات اسکلتی و عضلانی در میان دندانپزشکان نقش مؤثری داشته باشد. در نتیجه معلوم شد کاربرد صحیح وسایل دندانپزشکی و قراردادن آنها در محل مناسب و حفظ موقعیت مناسب قرار گرفتن بدن در حین کار، با کاهش علائم اسکلتی و عضلانی مرتبط است.

عوارض اسکلتی و عضلانی شایع در دندانپزشکان در حین کار

• دردهای ماهیچه ای: احساس درد و ناراحتی و کوفتگی در عضلات گردن، شانه و بازو و کاهش محدوده حرکتی.

• اسپوندیلوزیس (pondylosis) گردنی: کرختی و سفتی یا دردهای مداوم و مزمن در ناحیه گردن و شانه همراه با سوزش وخارش ، آرتروز و ورم مفاصل.

• سندروم خروجی قفسه سینه  :(Thoracic outlet syndrome)درد ناحیه شانه و بازو و دست، کرختی و خارش انگشتان.

• پارگی و ورم ماهی چه های سردست: درد و سفتی در ناحیه شانه یا تورم و پارگی بافت نرم عضله شانه و ضعف در عضله چرخان سردست.

• بیماری دکوئروین Dequervain Disease)):  احساس درد در شست یا محدوده مچ زمانی که شیئی را در دست می گیرند.

حالت قرار گیری دندانپزشک

محل کار باید به گونه ای طراحی شود که دندانپزشک بتواند وضعیت بدنی خود را به طور مناسب تغییر دهد. حتی در بعضی مواقع موقعیت نامناسب قرارگیری وسایل و تجهیزات نیز موجب می شود تا دندانپزشک در وضعیت نامناسب بدنی قرار گیرد. بیشترین مشکل دندانپزشکان زمانی است که این دو مورد هم زمان و توأم با هم دیده می شوند. موقعیت قرارگیری نامناسب، ثابت و منحرف شده بدن، روی عضلات، لیگامان ها، تاندون ها، ستون فقرات و مفاصل فشار زیادی وارد می کند. التهاب تاندون عضلات، درد گردن و شانه با موقعیت قرارگیری نامناسب بدن هنگام کار مرتبط است.

 یک عامل اساسی در سلامت فیزیکی دندانپزشکان انجام کار درحالت نشسته است .

 نشستن دارای فواید بسیاری است، زیرا با نشستن میزان فشار کار وارده به عضلات کاهش می یابد و گردش خون بهتر می شود. مطالعات نشان می دهد ۵۴.۲۹ % از دندانپزشکان در اثر بیماری های قلبی عروقی فوت می کنند و بسیاری از آنان نیز به علت واریس وریدی و سایر اختلالات عروقی دست از کار می کشند.

نشستن به حالت سنتی

• ارتفاع صندلی طوری تنظیم شود که ناحیه ران های دندانپزشک موازی سطح اتاق باشد.
• از تمامی قسمت نشیمن صندلی استفاده شود.
• سر بیمار به نحوی قرار گیرد که ناحیه کاری متناسب با محدوده آرنج های دندانپزشک باشد و بازوهای او به طرفین تنه چسبیده و ساعدها موازی سطح اتاق باشند.
• دندانپزشک باید به نحوی روی صندلی بنشیند که به یک طرف خم نشود.
• ناحیه پشتی و گردن دندانپزشک به طور مستقیم و عمودی قرار گیرد و چشمان او اندکی رو به پایین باشد.
• فاصله حدود ۳۵-۴۰ سانتیمتر بین چشمان دندانپزشک و حفره دهان بیمار رعایت شود.
• دندانپزشک به طور کامل به پشتی صندلی تکیه دهد و صندلی دارای پنج پایه باشد.
• بیمار در موقعیت دراز کش قرار بگیرد.

حالت نشسته ایستاده

که در آندندانپزشک بر روی بیماران به ویژه آنهایی که دچار بحران شده یعنینمی توانند به طور کامل بر روی صندلی بخوابند یا دچار استرس هستند،به حالت نیم خیز در آمده و در حالیکه دو پا بر روی زمین قرار می گیرد،ران ها به حالت انحنا در می آیند. این حالت به ویژه برای بیمارانی مفیداست که نمی توانند به هر دلیل به طور کامل به پشت بخوابند یا دچاراسترس و نگرانی هستند.