مباحث ویژه در ارگونومی

ارگونومی در ورزش

Ergonomics in sports

ارگونومی در ورزش خصوصا در ورزش قهرمانی از جمله المپیک نقش کلیدی دارد که کشورهای پیشرو در قهرمانی به این فوت کوزه گری به خوبی واقف شده اند.

کشش معیاری مهم در کفش تنیس برای بالا و پایین پریدن بازیکن های تنیس است و به همین دلیل رویه ی کفش های تنیس از پارچه ی کرباس ساخته می شود.

مشکلاتی که ورزشکاران برگزیده در برقرار نگاه داشتن تنظیم حرارتی و جلوگیری از کمبود رطوبت شدید تجربه می کنند با نظایرشان در خصوص شرکت کنندگان فعالیت های تفریحی بسیار فرق می کند.

ورزشکاران برگزیده از تمرین های تطبیقی به همراه حجم بالای پلاسما که امکان تغییر جهت بیش تری را در جریان خون به منظور خنک سازی پیرامون بدن انجام می گیرد فراهم می کند، بهره می برند.

تعریق زیاد در این ورزشکاران منجر به کاهش فزاینده آب بدن طی ورزش کردن می شود. بر عکس رقابت کننده سطح پایین تر، ذخیره حرارتی کمتری را تجربه می کند ممکن است بیش از حد کمبود رطوبت را با نوشیدن مایعات فراوان در هر فرصت ممکن جبران کند. در چنین مواردی، ممکن است هیپوناترمی به وجود آید، مثلا در میان رقابت کنندگانی که در مسابقه ماراتن بوستون دیر به خط پایان می رسیدند، دیده شده است.


  • دویدن در آب پر عمق می تواند حس طراوت را در برنامه تمرینی وارد کند.
  • این تمرین در یک استخر آب درمانی یا بخش پر عمق یک استخر شنا انجام می شود.
  • شرکت کننده تلاش می کند با پوشیدن جلیقه بادی به منظور کمک به شناور ماندنش در آب مشابه با دویدن عادی بر روی زمین، در آب بدود.
  • به دلیل تفاوت های بیومکانیکی میان دویدن در روی زمین و در آب، تلاش معینی باید اعمال شود تا بتوان ران ها را برای برقراری بهترین حالت بدن به جلو هل داد.
  • این وجه از تمرین برای جلوگیری از جراحت، ارتقای توانایی پس از ورزش شدید و ارائه تمرینی تکمیلی برای آمادگی قلبی عروقی بکار برده می شود.

۲۳طلا، ۳نقره و ۲برنز در چهار دوره المپیک رکوردی است که بعید است کسی بتواند به این زودی‌ها حتی به آن نزدیک شود. او در ریو توانست پنج مدال طلا بگیرد.


فلپس از نظر بدنی چه ویژگی‌ای دارد که اسطوره شده است؟

مایکل فلپس در المپیک ریو از دنیای قهرمانی خداحافظی کرد، اما پاسخ این سوال بسیار مهم است که بدن این نابغه چه ویژگی هایی دارد؟


برخی از خصوصیات آنتروپومتری، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی و بدنی مایکل فلپس:

۱- پاهای کوتاه‌تر:

بالاتنه بلند او تناسبی با قد ۱۹۳ سانتیمتری او ندارد و متناسب کسی با قد ۲۰۷ سانتیمتر است و پایین تنه‌اش متناسب کسی با قد زیر ۱۸۰ سانتیمتر است. بنابراین بالا تنه‌اش که موتور حرکت اوست به او کمک می‌کند دستانش را با قدرتی بیشتری حرکت دهد و پاهای کوتاه‌تری را با خود بکشد.

۲- دستان بلندتر:

به طور معمول اندازه از سر یک دست تا دست دیگر در صورتی که دست‌ها باز باشند، حدودا اندازه قد انسان است. اما این اندازه در بدن مایکل فلپس ۲۰۴ سانتیمتر است، یعنی ۱۱ سانتیمتر بلندتر از اندازه معمول.

۳- مفصل‌های نرم‌تر:

انعطاف بیش از اندازه در مفصل‌های او از جمله آرنج‌ها و زانوها به او این امکان را می‌دهد که بتواند دست‌هایش بالاتر ببرد و زاویه پا زدنش را بیشتر کند.

۴- خستگی کمتر:

ثابت شده که بدن فلپس ۵۰ درصد کمتر از رقبایش اسید لاکتیک تولید می‌کند. اسید لاکتیک کمتر موجب می‌شود که خستگی کمتری در بدن ایجاد شود؛ عامل دیگری که در یک روز بتواند در چند مسابقه پیاپی قهرمان شود.

۵- چرخش بیشتر:

انعطاف در مفصل‌های قوزک پا به او این امکان را می‌دهد که نسبت به شناگران دیگر ۱۵ درجه بیشتر پایش را بچرخاند.

نکات دیگر:

  • شماره پای کسی هم قد فلپس حدود ۴۶ است اما شماره پا او ۵۰ است، بنابراین پاهای او مانند پارو عمل می‌کند.
  • اندازه شش‌های او بیش از حد معمول است و می‌تواند هوای بیشتری در آن ذخیره کند.
  • انعطاف بدن او کمک می‌کند شروع بهتری داشته باشد و در برگشت‌ها بهتر سالتو بزند.
  • چربی کم بدن او کمک می‌کند سریع‌تر و راحت‌تر سرعت بگیرد.

مایکل فلپس نابغه شنای جهان قبل از مسابقه به موسیقی گوش می دهد.

محمدعلی برزگری

فارغ التحصیل کارشناس مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشجوی ارشد ارگونومی دانشگاه یزد

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا