ارگونومی شناختی

خواب

Sleep

خواب یکی از نیازهای حیاتی انسان است، ما حدود یک سوم عمرمان را در خواب هستیم. هرگونه اختلال، بیماری و یا کمبود در خواب می تواند اثرات مستقیمی بر روی بیداری و فعالیت های فرد داشته باشد، همچنین متقابلا اتفاقات حین بیداری نیز می تواند مستقیم و یا غیرمستقیم بر روی کیفیت و یا کمیت خواب تاثیرگذار باشد. لذا خواب کمتر از زمان بیداری اهمیت ندارد و برای داشتن بیداری کارآمد همراه با احساس سلامت و شادابی، داشتن خوابی سالم ضروری است.

همه ما دارای یک «ساعت بیولوژیک» یا در اصطلاح عامیانه ساعت بدن هستیم که زمان های فعالیت و استراحت ما را کنترل می‌کند. در «چرخه‌ خواب و بیداری» که در ساعت بدن هر یک از ما وجود دارد، فرایندهای فیزیولوژیک و بیولوژیکی در هر فاصله زمانی تقریباً ۲۴ ساعته نوسان دارند. هر گاه این چرخه از ساعت بدن ما دچار یک بی نظمی شود، در اصطلاح می گوییم که دچار اختلال در خواب شده ایم.

💤خواب دو نوع عمده دارد:

۱- خواب با حرکت سریع چشمها REM که سرتاسر شب چند بار اتفاق می افتند و ما طی آنها خواب می بینیم و حدودا یک پنجم زمان خوابیدن را به خود اختصاص میدهد. در این نوع از خواب، مغز بسیار فعال بوده، ماهیچه های بدن در حال استراحت هستند و چشمها به سرعت به چپ و راست حرکت می کنند.

۲- خواب بدون حرکت سریع چشمها NREM که در این حالت مغز آرام بوده و بدن به ترمیم خستگی ها و فرسودگیهای حاصل از فعالیتهای روزانه می پردازد.


اختلالات خواب

اختلالات رایج خواب با الگوی خواب غیرطبیعی را بدون توجه به عامل ایجاد کننده میتوان به این شکل تقسیم بندی کرد:

  • ۱- عدم توانایی در خوابیدن (بی‌خوابی)
  • ۲- اختلال در چرخه خواب و بیداری
  • ۳- اختلالات مربوط به مراحل خواب یا بیداری نسبی
  • ۴- خواب آلودگی مفرط


آیا می دانید ۱۵ تا ۲۷ درصد جمعیت بالغین از اختلالات خواب رنج می‌برند ؟؟؟

اختلالات خواب از شیوع قابل توجهی برخوردار است و عدم تشخیص و درمان به موقع آنها می‌تواند سلامت و زندگی فرد و دیگران را به خطر اندازد.

آیا می دانید اگر تعداد افراد دچار بی خوابی در ایران با در نظر گرفتن معیارهای جهانی برآورد شود، حدود ۷ تا ۱۰ میلیون نفر مبتلا به بی خوابی در ایران شناسایی خواهند شد ؟؟؟

در مطالعه ای که روی پرستاران یک بیمارستان در شهر تهران صورت گرفت، از میان ۴۴۶ پرستار، ۸۷.۷% آنها از اختلال خواب رنج می بردند. از این میان ۵۸.۳% دچار خواب آلودگی در طی روز بوده و ۷۵.۱% بی خوابی شبانه داشتند.

محمدعلی برزگری

فارغ التحصیل کارشناس مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشجوی ارشد ارگونومی دانشگاه یزد

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا