یکی از اقشار و مشاغل در معرض کمردرد، رانندگان هستند. در ادامه‌ی مطلب تحقیقاتی که در سال‌ها و کشورهای مختلف بر روی رانندگان انجام شده است، با آمار و ذکر منبع، بیان شده‌اند.
رانندگی با اتومبیل به عنوان فعالیتی مرتبط با ناراحتی‌ها و بیماری‌های ستون فقرات و کمر در تحقیقات اخیر مطرح و مورد مطالعه قرار گرفته است.(۱-۴) طبق تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده است که رانندگان حرفه‌ای وسایل نقلیه‌ی مختلف ریسک بالایی برای ابتلا به سیاتیک (۵-۶)، تغییر مکان دیسک‌های بین مهره‌ای(۲-۶)، بیماری‌های ستون فقرات کمری(۷-۸) و کمردردها دارند. (۶ و ۹ و ۱۰) بسیاری از فاکتورهای شغلی از قبیل لرزش تمام بدن (۴-۶)، نشستن طولانی مدت (۶-۱۱)، صدمه به کمر(۷) و عوامل روانی اجتماعی (۱۰-۱۴) به عنوان عوامل آسیب به ستون فقرات کمری در نظر گرفته می‌شوند. اگر چه نشستن در حال رانندگی دقیقا برابر با نشستن و عدم تحرک در بعضی دیگر از مشاغل نیست؛ اما بسیاری از مطالعات علمی ارتباط بین نحوه نشستن و بیماری‌های ستون فقرات را مورد تحقیق قرار داده‌اند.
در بسیاری از مطالعات مشخص شده است که نشستن بدون پشتی طبی می‌تواند به دیسک‌های بین مهره‌ای فشار وارد کرده (۱۳-۱۵) و فعالیت‌های الکتریکی ماهیچه‌های کمر را افزایش دهد( ۱۶-۱۷). این یافته‌های بیومکانیکی به طور گسترده به این باور و نتیجه رسیده‌اند که نشستن نادرست به صورت طولانی مدت برای ستون فقرات کمر مضر و خطرناک است. در بعضی از تحقیقات پزشکی (۱۸-۲۲) مشاغل کم تحرک و نشسته به عنوان عامل ابتلا به کمر درد طبقه‌بندی شده است. در زیر لیستی از مطالعات انجام شده روی میزان شیوع کمر درد در بین رانندگان اتوبوس و تاکسی در ایران و سایر کشورها گردآوری شده است.
۱- هدف از تحقیقی که به همت اساتید و دانشجویان دکتری دانشگاه تربیت مدرس و علوم پزشکی زنجان صورت پذیرفته است، بررسی شیوع کمردرد و گردن درد نیازمند مراجعه به پزشک در بین رانندگان شاغل اتوبوس رانی تهران بوده است.
در این مطالعه، نتیجه تحقیقات نشان داد که ۴۳.۶ % و ۳۴.۸ % از افراد مورد مطالعه به ترتیب از کمردرد و گردن درد رنج می‌برند و به همین دلیل به پزشک مراجعه کرده‌اند.(۲۳)
در این مطالعه استفاده از حمایت کننده‌های کمر بر روی صندلی به عنوان یکی از اقدامات لازم جهت کاهش ریسک فاکتورهای فیزیکی به منظور کاهش کمر درد در نظر گرفته شده است.
۲- نتیجه مطالعاتی که به منظور بررسی میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در رانندگان تاکسی در سال ۹۰ با عنوان شیوع و ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی عضلانی در رانندگان تاکسی درون شهری و بیرون شهری، شهر اندیشه انجام شد به شرح زیر است:(۲۴)
توزیع شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در عرض ۱۲ ماه نشان داده است که بیشترین میزان درد در بین رانندگان مربوط به کمر ۵۱.۲ % و زانوها ۳۴.۳ % و در ناحیه گردن ۳۰.۴ % می‌باشد.
بروز درد در نواحی کمر، گردن، شانه و مچ دست، منجر به کاهش فعالیت شغلی به ترتیب در ۶۳ %، ۵۳.۲ %، ۵۱.۶% و ۴۶ % از رانندگان و همچنین منجر به کاهش فعالیت تفریحی به ترتیب در ۶۱ %، ۵۰ %، ۴۱.۸ %، ۳۹.۷ % از آنها شده است.
در این تحقیق آمده است: رانندگان تاکسی به دلیل قرار داشتن در معرض ارتعاش ماشین، کار ثابت و بدون تحرک، نشستن طولانی مدت، وضعیت بدنی نامناسب، خم شدن و چرخیدن مکرر حین انجام کار در دراز مدت، احتمال ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی در آنها افزایش می‌یابد. این گروه از محققان ارگونومیست بر این باورند آمار بالای کمردرد و بیماری‌های اسکلتی در میان رانندگان به دلیل رانندگی در ساعات طولانی و وضعیت بدنی نامطلوب می‌باشد. که با آموزش رانندگان در ارتباط با نحوه صحیح نشستن، انجام ورزش‌های کششی، زمان استراحت کافی در شبانه‌روز و طراحی صندلی ارگونومیک خودرو بر اساس اندازه‌های آنتروپومتریکی ایرانیان می‌توان تا حدود زیادی از بروز این اختلالات پیشگیری کرد.
۳- در تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ در طول یک سال در کشور مالزی و توسط سامی دوباعی و همکارانش (۲۵) صورت گرفت مشخص شد از بین ۲۰۰ راننده‌ی تاکسی:
– ۴۸.۵ % به کمر درد مبتلا هستند.
– ۷۴ % افراد دارای کمر درد در ماه قبل از تحقیق به علت کمر درد مرخصی استعلاجی گرفته‌اند.
– %۸۵ افراد ابراز کردند کمر درد روی کیفیت شغلشان تاثیر مستقیم دارد.
– ۵۲ % از رانندگان تاکسی نسبت به نحوه صحیح نشستن و اهمیت آن آگاهی نداشتند.
۴- در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۰ در سرزمین‌های اشغالی صورت گرفت، مشخص شد از بین ۱۶۴ نفر از رانندگان حرفه‌ای اتوبوس ۴۵.۴ % دچار کمر درد بوده‌اند. در این تحقیق عدم استفاده از پشتی طبی و صندلی مناسب از فاکتورهای مرتبط با کمر درد در نظر گرفته شده است.(۲۶)
۵- در مطالعه‌ای که با هدف تخمین کمردرد در رانندگان تاکسی و ارتباط آن با رانندگی‌های طولانی و دیگر فاکتورهای شغلی در شهر توریستی تایپی در کشور تایوان انجام گرفت، ۵۱ % رانندگان کمر درد را گزارش کردند.(۲۷)
۶- در تحقیق دکتر غلامحسین صدری و همکارانش میزان شیوع کمردرد در بین رانندگان اتوبوس بیشتر از کارمندان ادارات و به شرح زیر می‌باشد.(۲۸) رانندگان اتوبوس مورد مطالعه از لیست رانندگان پایانه‌های مسافربری یزد و همدان انتخاب شدند که ۴۰ % رانندگان این دو استان را تشکیل می‌دهند.
در این مطالعه مشخص شد رابطه‌ی معناداری بین ابتلا به کمر درد و میزان درک و اطلاع رانندگان از طرز صحیح نشستن وجود دارد. همچنین طرز قرارگیری صندلی و دنده در رانندگانی که مبتلا به کمر درد هستند، مناسب نیست.
۷- در تحقیقی که با هدف بررسی ارتباط اختلالات اسکلتی با شاخص‌های آنتروپومتریک در بین رانندگان شرکت اتوبوسرانی اصفهان صورت گرفت مشخص شد ۵۰.۵ % رانندگان از کمردرد رنج می‌برند. در این مطالعه آموزش نحوه صحیح نشستن و حفظ پوسچر مناسب حین رانندگی مورد تاکید قرار گرفته است.(۲۹)
با تکیه به نتایج این تحقیقات می‌توان گفت در هر کدام از این جوامع آماری و موارد مورد مطالعه، بیش از نیمی از افراد بررسی شده، دارای کمردرد بودند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کمردرد در کمین رانندگان است. بهتر آن است که با استفاده از راهکارهای پیشگیرانه و همچنین استفاده از تجهیزات ارگونومیک مانند پشتی طبی، به‌نشین و محافظ گردن از بروز این دردها جلوگیری کرد.
رفرنسها:
۱. Liira JP, Shannon HS, Chambers LW, Haines TA. Long-term back problems and physical work exposures in the 1990 Ontario health survey. Am J Public Health 1996;86(3):382–۷.
۲. Kelsey JL, Hardy RJ. Driving of motor vehicles as a risk factor for acute herniated lumbar intervertebral disc. Am J Epidemiol 1975;102(1):63–۷۳.
۳. National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH). Musculoskeletal disorders and workplace factors: a critical review of epidemiologic evidence for work-related musculoskeletal disorders of the neck, upper extremity, and low back. Cincinnati (OH): NIOSH; 1997. NIOSH PB:97
۴. Bovenzi M, Hulshof CT. An updated review of epidemiologic studies on the relationship between exposure to whole-body vibration and low back pain (1986–۱۹۹۷). Int Arch Occup Environ Health 1999;72(6):351–۶۵.
۵. Heliövaara M. Occupation and risk of herniated lumbar intervertebral disc or sciatica leading to hospitalization. J Chronic Dis 1987;40(3):259–۶۴.
۶. Bovenzi M, Zadini A. Self-reported low back symptoms in urban bus drivers exposed to whole-body vibration. Spine
۷. Luoma K, Riihimäki H, Raininko R, Luukkonen R, Lamminen A, Viikari-Juntura E. Lumbar disc degeneration in relation to occupation. Scand J Work Environ Health 1998;24(5):358–۶۶.
۸. Frymoyer JW, Newberg A, Pope MH, Wilder DG, Clements J, MacPherson B. Spine radiographs in patients with low-back pain: an epidemiological study in men. J Bone Joint Surg Am
۹. Anderson R. The back pain of bus drivers: prevalence in an urban area of California. Spine 1992;17(12):1481–۸.
۱۰. Krause N, Ragland DR, Fisher JM, Syme SL. Psychosocial job factors, physical workload, and incidence of work-related spinal injury: a 5-year prospective study of urban transit operators. Spine 1998;23(23):2507–۱۶.
۱۱. Krause N, Ragland DR, Greiner BA, Fisher JM, Holman BL, Selvin S. Physical workload and ergonomic factors associated with prevalence of back and neck pain in urban transit operators. Spine 1997;22(18):2117–۲۲۷.
۱۲. Netterstrøm B, Juel K. Low back trouble among urban bus drivers in Denmark. Scand J Soc Med 1989;17(2):203–۶.
۱۳. Nachemson AL. Disc pressure measurements. Spine
۱۴. Nachemson A, Elfström G. Intravital dynamic pressure measurements in lumbar discs: a study of common movements, maneuvers and exercises. Scand J Rehabil Med Suppl
۱۵. Andersson BJ, Ortengren R, Nachemson AL, Elfstrom G, Broman H. The sitting posture: an electromyographic and discometric study. Orthop Clin North Am 1975;6(1):105–۲۰.
۱۶. Andersson BJ, Jonsson B, Ortengren R. Myoelectric activity in individual lumbar erector spinae muscles in sitting. A study with surface and wire electrodes. Scand J Rehabil Med Suppl
۱۷. Andersson BJ, Ortengren R. Myoelectric back muscle activity during sitting. Scand J Rehabil Med Suppl 1974;3:73–۹۰.
۱۸. Lomax JD, Johanning E. Occupational medicine. Philadelphia(PA): Lippincott Williams & Wilkins; 2001.
۱۹. Rosenstock L, Cullen MR. Textbook of clinical occupational and environmental medicine. Philadelphia (PA): Saunders;
۲۰. Andersson GB. Epidemiology of low back pain. Acta Orthop Scand Suppl 1998;281:28–۳۱.
۲۱. Johanning E. Evaluation and management of occupational low back disorders. Am J Ind Med 2000;37(1):94–۱۱۱.
۲۲. Phillips JA, Forrester B, Brown KC. Low back pain: prevention and management. AAOHN 1996;44(1):40–۵۳.
۲۳- ورمزیار، سکینه و دیگران. شیوع کمر درد و گردن درد در بین رانندگان اتوبوس شاغل در سیستم حمل و نقل عمومی تهران.۱۳۹۱
۲۴- ضیایی، منصور و دیگران، شیوع و ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی – عضلانی در رانندگان تاکسی درون شهری و بیرون شهری. شهر اندیشه. ۱۳۹۰
۲۵-Radman Al-Dubai, S.F.prevelence and determinants of low back pain among taxi drivers in Malaysia. A cross sectional study
۲۶-Alperovitch-Najenson D, Low Back Pain among Professional bus Drivers: Ergonomic and Occupational-Psychosocial Risk Factors
۲۷-Chen J-C, Chang W-R, Chang W, Christiani D. Occupational factors associate with low back pain in urban taxi drivers. Occup Med 2005; 55:535-40.
۲۸-Sadri GH.Risk factors of musculoskeletal disorders in bus drivers,Arch Iranian Med ۲۰۰۳;۶(۳):۲۱۴-۲۱۵
۲۹-Sadeghi N, Habibi E. The survey of relation between Musculoskeletal Disorders and Anthropometric Indices in the bus drivers in Isfahan. Iran Occupational Health Journal. 2009; 6 (1) :6-1
