اغلب به دلیل استفاده روزانه و بیش از حد افرادی که با کامپیوتر سر و کار دارند بعد از مدتی این افراد دچار مشکلات متعدد جسمی می شوند که اکثرا به دلیل پایین بودن مانیتور نسبت به زاویه دید استفاده کننده از کامیپوتر ایجاد شده است. بنابرین کسانی که بیشتر اوقات روز را با کامپیوتر سر و کار دارند زاویه دیدشان نسبت به مانیتور باید استاندارد و متناسب باشد. همچنین مناسب سازی زاویه دید می تواند در میزان خستگی چشم موثر باشد. زیرمانیتوری یکی از مهمترین تجهیزات سلامتی در کار به حساب می آید.

آشکارترین اثر مثبت استفاده از پایه زیر مانیتوری بالارفتن سطح ایمنی، بهداشت و سلامت پرسنل و در نهایت رضایت شغلی، بهبود بهره‌ وری و کارایی پرسنل در طول مدت زمان کار و محیط کار است. اطلاعات دقیقی درخصوص اندازه و نسبت های مختلف بدن (انتروپومتری) وجود دارد که این اطلاعات جمع آوری و دسته بندی شده است و براساس انتروپومتری قد ایرانیان و نسبت بالا تنه به پائین تنه افراد، شرکتها اقدام به طراحی و تولید زیر مانیتوری می نمایند. نتایج نشان میدهد که برای افراد با اندازه قد بین ۱۶۰ تا ۱۸۵ سانت، محدوده مناسب جهت تنظیم ارتفاع زیر مانیتوری بین ۷ الی ۱۴ سانت می باشد.

ارگونومی چیست؟

ارگونومی در اصل واژه‌ای یونانی است که از ترکیب ERGO به معنی کار و NOMS  به معنای قاعده و قانون تشکیل شده است. این علم، کارایی و عمل انسان و توانایی ‌های او را مورد مطالعه و تحقیق قرار می ‌دهد تا شرایط کار هماهنگ با وضعیت فرد ایجاد شود. از این رو علم آنتروپومتری ابزاری در دست طراحان است و در طراحی ‌ها بایستی ابعاد تجهیزات و وسایل متناسب با ابعاد انسانی طراحی گردد.

اصول ارگونومی محیط کار برای مدیریت درد

افرادی که برای مدت طولانی پشت میز می ‌نشینند باید نکاتی را رعایت کنند تا میزان آسیب هایی که به بدن آن ‌ها وارد می ‌شود، کاهش یابد. زمانی که وضعیت نشستن افراد (به ویژه اشخاصی که به بیماری ‌های آرتروز یا دیابت مبتلا هستند) پشت میز نامناسب باشد، ممکن است به عضلات، تاندون ‌ها، رباط ‌ها و رگ‌ های عصبی آن‌ ها آسیب وارد شود.

برخی از تأثیرات منفی وضعیت نامناسب نشستن عبارتند از:

• – درد گردن، شانه و کمر
  – سردرد یا میگرن
  – خستگی و تنش عضلانی
  – حس سوزن سوزن شدن یا بی حسی
  – خستگی چشم
  – رشد ضعیف ستون فقرات
  – تغییر منحنی ستون فقرات
  – اسکولیوز–کوژ شدن پشت به راست یا چپ
  – فزایش خطر بیماری های قلبی عروقی و تنفسی
  – اختلالات گوارشی

بهترین حالت نشستن به قد فرد، صندلی که از آن استفاده می کند و نیز فعالیتی که در حالت نشسته انجام می دهد بستگی دارد. می توان با رعایت موارد زیر، وضعیت بدنی را بهبود بخشیده و به یک روش نشستن مناسب نیز دست یافت:

• – پاها را صاف نگه داشته یا آنها را روی زمین یا تکیه گاه قرار دهید.
  – از انداختن زانو ها یا مچ پاهای خود بر روی یکدیگر خودداری کنید.
  – رعایت حفظ کمی فاصله بین پشت زانوها و صندلی
  – قرار دادن زانوها همسو و یا کمی پایین تر از استخوان لگن
  – قرار دادن مچ پا در جلوی زانوها
  – شل کردن شانه ها
  – در صورت امکان بازوها و زانوها را موازی زمین نگه دارید.
  – نگه داشتن آرنج در پهلوها که باعث ایجاد شکل L در بازوها می شود.
  – صاف و عمودی بنشینید و بدون فشار آوردن به گردن به جلو نگاه کنید.
  – پشت خود را کاملا به صندلی تکیه داده و یا از تکیه گاه (پشتی) یا کوسن در صورت وجود قسمت هایی از صندلی که پشت به راحتی با آن مطابقت ندارد، خصوصاً در ناحیه کمر، استفاده کنید.

موارد مهم رعایت اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر

تنظیم صفحه نمایش

اگر صفحه نمایش کامپیوتر زیاد پایین باشد، باید چانه پایین آورده شود تا صفحه نمایش قابل رویت باشد؛ این کار باعث می ‌شود فرد به درد کمر، گردن و شانه مبتلا گردد. از این رو توصیه می ‌شود در صورت امکان صفحه نمایش به گونه‌ای تنظیم شود که مستقیم رو به روی چشمان کاربر قرار گیرد.

اصول نشستن

جهت داشتن حالت استاندارد نشستن، ارتفاع مانیتور باید به اندازه ای باشد که لبه فوقانی مانیتور در راستای دید کاربر باشد. تعیین دقیق اندازه ارتفاع مانیتور، به ارتفاع و نسبت نیم تنه افراد بستگی دارد، که در افراد با نژاد و جنسیت های مختلف و کشورهای مختلف متفاوت است.

اطلاعات دقیقی درخصوص اندازه و نسبت های مختلف بدن (انتروپومتری) وجود دارد و گروه صنعتی و تولیدی رادکو (استوراستند) این اطلاعات را جمع آوری و دسته بندی کرده است و براساس آنتوپومتری قد ایرانیان و نسبت بالا تنه به پائین تنه افراد، اقدام به طراحی و تولید زیر مانیتوری نموده است. نتایج نشان میدهد که برای افراد با اندازه قد بین ۱۶۰ تا ۱۸۵ سانت، محدوده مناسب جهت تنظیم ارتفاع زیر مانیتوری بین ۷ الی ۱۴ سانت می باشد.

همچنین بر اساس مشاوره های پزشک متخصص و فوق تخصص بیماری های گردن و ستون فقرات (عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی)، دقت در تنظیم ارتفاع زیر مانیتوری در حد ۱ سانت معین گردیده است.

در حالی که مدل های غیر استاندارد موجود در بازار، یا بصورت ارتفاع ثابت ارائه گردیده که کاملا مردود است و یا نهایتا با دقت ۲ سانت و درکورس های محدود در تنظیم ارتفاع ارائه گردیده است که کاملا غیر استاندارد می باشد.

دقت در تنظیم ارتفاع زیر مانیتوری های محصولات گروه صنعتی و تولیدی استوراستند در حد میلیمتر و نهایتا ۱ سانت می باشد که نشان از دقت و تکنولوژی ظریف به کار برده شده در تولید این محصول است.

لذا باتوجه به اینکه قد افراد متفاوت هست، حتما زیر مانیتوری می بایست بصورت قابل تنظیم استفاده شود که فرد (یوزر) بتواند براساس قد و نیازش ارتفاع مانیتور را بصورت استاندارد تنظیم نماید و دوم اینکه کورس و دقت مورد نظر زیر مانیتوری می بایست مطابق با استاندارد های ارگونومیک باشد.

 از کجا متوجه شویم ارتفاع مانیتور مناسب است؟

هنگامی که شما عمود به صفحه مانیتور نگاه می کنید باید نگاهتان به مرکز مانیتور باشد. چشم شما باید هم راستای بالای مانیتور باشد یا اندکی پایین تر از چشم باشد این پایین بودن به این معنی است که زاویه نگاه کاربر باید بین صفر تا ۳۰ درجه باشد.

تاثیر استفاده از زیرمانیتوری مناسب بر سلامت کاربران

• – منجر به قرار گرفتن کاربر پشت میز کامپیوتر در بهترین حالت ارگونومی و مناسب بدن می شود.
  – منجر به عدم فشار بر مهره های ستون فقرات می شود که نتیجه آن پیشگیری از کمردرد های مزمن خواهد بود‏.‏
  – منجر به قرار گرفتن گردن در بهترین وضعیت و قوز نکردن کاربر پشت میز می شود که نتیجه آن پیشگیری از آرتروز گردن و افتادگی شانه ها خواهد بود‏.‏
  – منجر به ایجاد زاویه دید مناسب برای کاربر می شود که نتیجه آن پیشگیری از خستگی چشم، سر درد و عوارض درازمدت چشمی خواهد بود‏.‏