ارگونومی اداری

چگونه ارتفاع و زاویۀ نمایش مانیتور را تنظیم کنیم؟

با اصلاح زاویۀ نمایش مانیتور، هوشیاری و بازدهی خود را بالا ببریم

اغلبِ افراد شاغل در محیطهای اداری وقت زیادی را پشت مانیتور می‌گذرانند. زاویۀ نامناسب صفحه‌نمایش، کمر و گردن آن‌ها را از حالت طبیعی و زاویۀ درست خود خارج می‌کند و باعث ایجاد شانه‌های گرد و گودی کمر می‌شود. درد در این نواحی و حتی ضعیف‌شدن چشم‌ها نمود بیرونی دارد و آن‌ها دیر یا زود به علت این مشکلات خود پی می‌برند.

اما برخی مشکلات دیگر مثل عدم تمرکز و بهره‌وری پایین چطور؟ ممکن است شخص و مجموعه‌ای که در آن مشغول است، هرگز دلیل این مسئله را متوجه نشوند و بر همین مبنا هم تصمیمات نادرستی بگیرند. کسب‌وکارها با اطلاع از این موضوع می‌توانند محیطی استاندارد فراهم کنند و بازدهی کارمندان خود را افزایش دهند.


زاویۀ مانیتور با چشم باید چگونه باشد؟

ارتفاع و زاویۀ صفحه‌نمایش باید طوری باشد که سطح چشم ما بر آن عمود شود و به‌راحتی با پشت و گردنی صاف به آن نگاه کنیم. برای قرارگرفتن در چنین موقعیتی معمولاً قسمت بالایی مانیتور را با چشم‌ها در یک سطح قرار می‌دهیم و زاویه‌ای صفر تا ۳۰ درجه با قسمت پایینی آن می‌سازیم. اما دکتر هوبرمن (Andrew Huberman)، عصب‌شناس حاذق آمریکایی، معتقد است که برای افزایش تمرکز باید نگاه ما مستقیم و کمی رو به بالا باشد. در واقع، سطح چشم را بر بخشی از صفحه‌نمایش عمود کنیم که به اندازۀ یک یا دو بینی از لبۀ بالایی آن فاصله دارد.

در هر صورت، LCD باید درست مقابل ما باشد و طوری تنظیم شود که برای دیدن آن مجبور نباشیم سر خود را به اطراف بچرخانیم. این کار به مهره‌های گردن آسیب می‌زند. حتی اگر از دو مانیتور استفاده می‌کنیم، باید صفحه‌ای را که در اولویت قرار دارد روبه‌روی خود بگذاریم و دومی را بدون فاصله در کنار آن قرار دهیم.


چرا نگاه مستقیم و کمی رو به بالا، تمرکز افراد را افزایش می‌دهد؟

در اطراف چشم ماهیچه‌هایی هستند که گردش آن را به زوایای مختلف انجام می‌دهند. هریک از این ماهیچه‌ها توسط تعدادی نورون‌ یا رشته‌‌عصب‌ کنترل می‌شوند که همگی به مغز متصل هستند. ماهیچه‌هایی که به کمک چشم می‌آیند تا به‌سمت پایین یا ناحیۀ مرکزی صورت نگاه کند، بخشی از مغز را فعال می‌کنند که به آرامش و حتی خواب‌آلودگی مربوط می‌شود؛ و برعکس، ماهیچه‌هایی که نگاه را به‌سمت بالا می‌برند، به نورون‌هایی وصل هستند که هوشیاری را افزایش می‌دهند.

این اتفاق به‌صورت خیلی ظریف روی می‌دهد. وقتی به پایین‌تر از سطح بینی خود نگاه می‌کنیم پلک‌ها تمایل به بسته‌شدن دارند. اما با نگاه به بالا، چشم‌ها گشادتر هستند، تمایلی به پلک‌زدن نداریم و به‌نوعی هوشیارتر هستیم. در این حالت متمرکزتر عمل می‌کنیم و بهره‌وری‌مان افزایش می‌یابد.


۳ نکتۀ مهم دیگر دربارۀ استاندارد قرارگیری مانیتور

برای حفظ سلامت بدن و چشم‌ها، علاوه بر زاویۀ نمایش، رعایت این نکات هم ضروری است:

  1. فاصلۀ مناسب از مانیتور: در‌حالی‌که مقابل صفحه‌نمایش نشسته‌ایم، دستان خود را به‌صورت افقی دراز کنیم، نوک انگشت وسط ما باید به سطح آن برسد. اگر فاصله، کمتر یا بیشتر از این بود آن را تنظیم کنیم. در اغلب مواقع این فاصله بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است. این فاصله به دوربین یا نزدیک‌بین فرد هم بستگی دارد؛ نباید این دوری طوری باشد که برای خواندن نوشته‌ها به چشم‌ها فشار وارد کنیم یا مجبور شویم سر را به جلو و عقب ببریم.
  2. تابش نور استاندارد در اتاق: روبه‌روی پنجره یا پشت به آن ننشینیم؛ اگر مانیتور پشت به پنجره و خود ما مقابل آن باشیم نور بیرون مستقیماً به چشم‌ها می‌تابد و باعث سردرد می‌شود. وقتی مانیتور رو به پنجره باشد هم بازتاب نور صفحۀ آن به چشم‌ها آسیب می‌زند. هر دو حالت در کاهش بازدهی ما اثر می‌گذارند. بهتر است میز کار خود را در زاویه‌ای ۹۰ درجه با پنجره قرار دهیم و زاویه‌ای بسازیم که بازتاب نور نداشته باشیم. البته، با نصب پرده هم می‌توان جلوی این کار را گرفت. این نکته دربارۀ تابش نور لامپ هم باید در نظر گرفته شود؛ وجود نور روشنایی مستقیم در بالای سر ما یا جایی که در صفحه بازتاب ایجاد کند، درست نیست.
  3. استاندارد نشستن در مقابل سیستم: برای اینکه دچار کمردرد یا آسیب در گردن نشویم، باید به نحوۀ نشستن خود هم دقت کنیم. پشت باید صاف، شانه‌ها به عقب، پاها صاف و زانوها با زاویۀ نود درجه باشند. باسن باید با بالاتنه هم‌سطح باشد تا به‌خوبی از آن حمایت کند. وجود بالشتک‌های اضافی در پشت، به حمایت از کل پشت و راحتی شانه‌ها کمک می‌کند. آرنج‌ها هم هنگام کار با کیبورد باید در زاویۀ ۹۰ درجه نسبت به بدن قرار بگیرند و اگر موقعیت سیستم طوری است که چنین چیزی ممکن نیست، بهتر است کیبوردی جداگانه تهیه شود.

محمدعلی برزگری

فارغ التحصیل کارشناس مهندسی بهداشت حرفه ای از دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشجوی ارشد ارگونومی دانشگاه یزد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا